TRUNG TM KIỂM SOT BỆNH TẬT THNH PHỐ Đ NẴNG
DA NANG CENTER FOR DISEASE CONTROL
Bác sĩ cảnh báo những sai lầm thường gặp trong chăm sóc trẻ mắc Sốt xuất huyết tại nhà
Tăng cường năng lực cảnh báo sớm dịch bệnh: Việt Nam tiếp cận hệ thống EIOS - công cụ giám sát nguồn mở của WHO
Hội nghị tuyên dương điển hình tiên tiến ngành Y tế giai đoạn 2020–2025
Đại hội Công đoàn Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Đà Nẵng lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030
WHO cảnh báo: Sử dụng thuốc Kháng kháng sinh đạt mức ‘cực kỳ cao’ trên toàn cầu, nhiều phương pháp điều trị thông thường đứng trước nguy cơ mất tác dụng
Tăng cường năng lực cảnh báo sớm dịch bệnh: Việt Nam tiếp cận hệ thống EIOS - công cụ giám sát nguồn mở của WHO
EIOS là hệ thống giám sát nguồn mở do WHO phát triển, có khả năng phát hiện sớm các tín hiệu bất thường từ hàng nghìn nguồn dữ liệu. Việt Nam đang tiếp cận công cụ này để tăng cường năng lực cảnh báo sớm và chủ động ứng phó dịch bệnh, thảm họa.
Trong bối cảnh các bệnh truyền nhiễm mới nổi và tái nổi tiếp tục diễn biến phức tạp, nhu cầu phát hiện sớm và ứng phó kịp thời với các nguy cơ y tế công cộng đang đặt ra thách thức lớn cho nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Nhằm tăng cường năng lực cảnh báo sớm, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã phát triển hệ thống EIOS (Epidemic Intelligence from Open Sources) - nền tảng giám sát dựa vào nguồn mở với khả năng quét, tổng hợp và phân tích dữ liệu từ hàng nghìn nguồn thông tin gần như theo thời gian thực.
EIOS: Nền tảng giám sát nguồn mở hỗ trợ cảnh báo sớm dịch bệnh
Được WHO phát triển từ năm 2017, hệ thống này đã nhanh chóng trở thành nền tảng giám sát dựa vào nguồn mở, cho phép các cơ quan y tế phát hiện sớm các mối nguy như dịch bệnh, thảm họa thiên nhiên, sự cố hóa chất hay vấn đề sức khỏe động vật. Với khả năng xử lý lượng dữ liệu lớn và cập nhật liên tục, hệ thống này giúp rút ngắn đáng kể thời gian từ khi xuất hiện thông tin cảnh báo đến khi tiến hành xác minh và đưa ra các biện pháp đáp ứng ban đầu.
Ưu điểm nổi bật của EIOS nằm ở khả năng thu thập, sàng lọc và phân tích lượng lớn dữ liệu mở từ Internet, bao gồm báo chí, mạng xã hội, trang web chính phủ… gần như theo thời gian thực. Điều này giúp rút ngắn thời gian từ khi có dấu hiệu nguy cơ đến khi cơ quan y tế xác minh và ra quyết định ứng phó.
Những ví dụ thành công trên toàn cầu đã cho thấy tiềm năng của EIOS. Tại khu vực châu Mỹ Latinh, Tổ chức Y tế Liên Mỹ (PAHO) và WHO báo cáo rằng, sau khi triển khai EIOS tại 17 quốc gia (2019–2023), nhiều nước đã tích hợp nền tảng này vào giám sát hàng ngày và tăng tỉ lệ phát hiện các sự kiện y tế công cộng thông qua các báo cáo nội bộ. Ở châu Phi, Nigeria là quốc gia đầu tiên châu lục áp dụng EIOS, với sự hỗ trợ của WHO và trung tâm kiểm soát dịch bệnh quốc gia; hệ thống này đã giúp tăng cường năng lực giám sát dựa vào sự kiện. Ngoài ra, WHO khu vực Đông Địa Trung Hải cũng đã tổ chức các khóa đào tạo sử dụng EIOS tại các cơ sở y tế, ví dụ như tại Bahrain, để nhân rộng mô hình giám sát nguồn mở.
Việt Nam mở rộng tiếp cận EIOS, hướng tới tăng cường năng lực giám sát dịch tễ
Tại Việt Nam, hệ thống EIOS đã được đưa vào thí điểm gần hai năm tại một số địa phương thuộc khu vực miền Trung và phía Nam. Quá trình tiếp cận này nhằm giúp cán bộ y tế bước đầu làm quen với các công cụ giám sát dựa vào nguồn mở, hỗ trợ cải thiện tốc độ phát hiện và xác minh các tín hiệu dịch tễ. Nếu được áp dụng đồng bộ trên toàn quốc, EIOS có thể trở thành công cụ quan trọng giúp ngành Y tế Việt Nam nâng cao tính chủ động trong giám sát và ứng phó với dịch bệnh, thảm họa…
Chia sẻ về giá trị của nền tảng này, BS. Viema Biaukula, chuyên gia Tổ chức Y tế Thế giới khu vực Tây Thái Bình Dương cho biết: “EIOS là một nền tảng miễn phí của WHO, giúp phát hiện các mối đe dọa tiềm ẩn đối với sức khỏe cộng đồng không chỉ là dịch bệnh mà còn cả thiên tai, sự cố hóa chất và các vấn đề sức khỏe động vật. Nhờ khả năng thu thập và phân tích thông tin từ nguồn mở gần như theo thời gian thực, EIOS có thể hỗ trợ hiệu quả cho hoạt động giám sát dựa vào sự kiện tại Việt Nam”.
Để hỗ trợ cán bộ y tế sử dụng hệ thống hiệu quả hơn, WHO cũng đã phối hợp với Viện Pasteur Nha Trang tổ chức Hội thảo chuyên sâu tại Đà Nẵng về EIOS cho đội ngũ làm công tác giám sát dịch tễ tại Việt Nam. “Trong hai năm qua, EIOS đã được thí điểm tại một số địa phương, nhưng đây là lần đầu tiên WHO tổ chức khóa tập huấn chính thức, đầy đủ dành cho cán bộ giám sát dịch tễ. EIOS là công cụ bổ trợ hữu ích cho hệ thống giám sát dựa vào chỉ số tại Việt Nam - một hệ thống đang gặp nhiều thách thức trong bối cảnh chuyển đổi hành chính, hạ tầng và dữ liệu. Việc thu thập và phân tích thông tin đa nguồn sẽ giúp cán bộ y tế phát hiện sớm nhất, nhanh nhất và chính xác nhất các tín hiệu bất thường”, BS. Đỗ Thị Hồng Hiên - Chuyên gia Dịch tễ học, Văn phòng Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam cho biết. Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Thành Đông - Phó Viện trưởng Viện Pasteur Nha Trang, nhấn mạnh:
“Đây là hoạt động rất ý nghĩa, giúp các cán bộ y tế được trang bị thêm kỹ năng sử dụng công cụ giám sát mới. Chúng tôi kỳ vọng học viên có thể áp dụng ngay tại địa phương để phát hiện sớm các bệnh truyền nhiễm tại Việt Nam và trên phạm vi toàn cầu, qua đó chúng ta có thể sẵn sàng đáp ứng với các sự kiện y tế công cộng trong thời gian tới”.
Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ dịch tễ như bệnh Sốt xuất huyết, Tay chân miệng, các bệnh đường hô hấp, bệnh lây truyền từ động vật sang người và các thảm họa khí hậu, môi trường. Việc tích hợp EIOS vào hệ thống giám sát hiện có sẽ giúp mở rộng khả năng thu thập thông tin, nâng cao năng lực cảnh báo sớm và rút ngắn thời gian đáp ứng.
Tương lai ứng dụng rộng rãi EIOS tại Việt Nam là rất khả thi. Với tiềm năng cảnh báo dịch bệnh nhanh, phân tích đa chiều và kết hợp công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), EIOS có thể trở thành công cụ then chốt trong hệ thống giám sát y tế của Việt Nam. Khi được tích hợp bài bản, EIOS sẽ giúp ngành y tế nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo và đáp ứng sự kiện y tế công cộng một cách hiệu quả hơn, giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ sức khỏe cộng đồng./.
EIOS: Nền tảng giám sát nguồn mở hỗ trợ cảnh báo sớm dịch bệnh
Được WHO phát triển từ năm 2017, hệ thống này đã nhanh chóng trở thành nền tảng giám sát dựa vào nguồn mở, cho phép các cơ quan y tế phát hiện sớm các mối nguy như dịch bệnh, thảm họa thiên nhiên, sự cố hóa chất hay vấn đề sức khỏe động vật. Với khả năng xử lý lượng dữ liệu lớn và cập nhật liên tục, hệ thống này giúp rút ngắn đáng kể thời gian từ khi xuất hiện thông tin cảnh báo đến khi tiến hành xác minh và đưa ra các biện pháp đáp ứng ban đầu.
BS. Viema Biaukula (WHO khu vực Tây Thái Bình Dương) cho rằng EIOS có thể hỗ trợ hiệu quả cho hoạt động giám sát dựa vào sự kiện tại Việt Nam
Ưu điểm nổi bật của EIOS nằm ở khả năng thu thập, sàng lọc và phân tích lượng lớn dữ liệu mở từ Internet, bao gồm báo chí, mạng xã hội, trang web chính phủ… gần như theo thời gian thực. Điều này giúp rút ngắn thời gian từ khi có dấu hiệu nguy cơ đến khi cơ quan y tế xác minh và ra quyết định ứng phó.
Những ví dụ thành công trên toàn cầu đã cho thấy tiềm năng của EIOS. Tại khu vực châu Mỹ Latinh, Tổ chức Y tế Liên Mỹ (PAHO) và WHO báo cáo rằng, sau khi triển khai EIOS tại 17 quốc gia (2019–2023), nhiều nước đã tích hợp nền tảng này vào giám sát hàng ngày và tăng tỉ lệ phát hiện các sự kiện y tế công cộng thông qua các báo cáo nội bộ. Ở châu Phi, Nigeria là quốc gia đầu tiên châu lục áp dụng EIOS, với sự hỗ trợ của WHO và trung tâm kiểm soát dịch bệnh quốc gia; hệ thống này đã giúp tăng cường năng lực giám sát dựa vào sự kiện. Ngoài ra, WHO khu vực Đông Địa Trung Hải cũng đã tổ chức các khóa đào tạo sử dụng EIOS tại các cơ sở y tế, ví dụ như tại Bahrain, để nhân rộng mô hình giám sát nguồn mở.
Việt Nam mở rộng tiếp cận EIOS, hướng tới tăng cường năng lực giám sát dịch tễ
Tại Việt Nam, hệ thống EIOS đã được đưa vào thí điểm gần hai năm tại một số địa phương thuộc khu vực miền Trung và phía Nam. Quá trình tiếp cận này nhằm giúp cán bộ y tế bước đầu làm quen với các công cụ giám sát dựa vào nguồn mở, hỗ trợ cải thiện tốc độ phát hiện và xác minh các tín hiệu dịch tễ. Nếu được áp dụng đồng bộ trên toàn quốc, EIOS có thể trở thành công cụ quan trọng giúp ngành Y tế Việt Nam nâng cao tính chủ động trong giám sát và ứng phó với dịch bệnh, thảm họa…
Chia sẻ về giá trị của nền tảng này, BS. Viema Biaukula, chuyên gia Tổ chức Y tế Thế giới khu vực Tây Thái Bình Dương cho biết: “EIOS là một nền tảng miễn phí của WHO, giúp phát hiện các mối đe dọa tiềm ẩn đối với sức khỏe cộng đồng không chỉ là dịch bệnh mà còn cả thiên tai, sự cố hóa chất và các vấn đề sức khỏe động vật. Nhờ khả năng thu thập và phân tích thông tin từ nguồn mở gần như theo thời gian thực, EIOS có thể hỗ trợ hiệu quả cho hoạt động giám sát dựa vào sự kiện tại Việt Nam”.
Để hỗ trợ cán bộ y tế sử dụng hệ thống hiệu quả hơn, WHO cũng đã phối hợp với Viện Pasteur Nha Trang tổ chức Hội thảo chuyên sâu tại Đà Nẵng về EIOS cho đội ngũ làm công tác giám sát dịch tễ tại Việt Nam. “Trong hai năm qua, EIOS đã được thí điểm tại một số địa phương, nhưng đây là lần đầu tiên WHO tổ chức khóa tập huấn chính thức, đầy đủ dành cho cán bộ giám sát dịch tễ. EIOS là công cụ bổ trợ hữu ích cho hệ thống giám sát dựa vào chỉ số tại Việt Nam - một hệ thống đang gặp nhiều thách thức trong bối cảnh chuyển đổi hành chính, hạ tầng và dữ liệu. Việc thu thập và phân tích thông tin đa nguồn sẽ giúp cán bộ y tế phát hiện sớm nhất, nhanh nhất và chính xác nhất các tín hiệu bất thường”, BS. Đỗ Thị Hồng Hiên - Chuyên gia Dịch tễ học, Văn phòng Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam cho biết. Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Thành Đông - Phó Viện trưởng Viện Pasteur Nha Trang, nhấn mạnh:
“Đây là hoạt động rất ý nghĩa, giúp các cán bộ y tế được trang bị thêm kỹ năng sử dụng công cụ giám sát mới. Chúng tôi kỳ vọng học viên có thể áp dụng ngay tại địa phương để phát hiện sớm các bệnh truyền nhiễm tại Việt Nam và trên phạm vi toàn cầu, qua đó chúng ta có thể sẵn sàng đáp ứng với các sự kiện y tế công cộng trong thời gian tới”.
Hội thảo chuyên sâu về EIOS do WHO phối hợp với Viện Pasteur Nha Trang tổ chức tại Đà Nẵng
Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ dịch tễ như bệnh Sốt xuất huyết, Tay chân miệng, các bệnh đường hô hấp, bệnh lây truyền từ động vật sang người và các thảm họa khí hậu, môi trường. Việc tích hợp EIOS vào hệ thống giám sát hiện có sẽ giúp mở rộng khả năng thu thập thông tin, nâng cao năng lực cảnh báo sớm và rút ngắn thời gian đáp ứng.
Tương lai ứng dụng rộng rãi EIOS tại Việt Nam là rất khả thi. Với tiềm năng cảnh báo dịch bệnh nhanh, phân tích đa chiều và kết hợp công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), EIOS có thể trở thành công cụ then chốt trong hệ thống giám sát y tế của Việt Nam. Khi được tích hợp bài bản, EIOS sẽ giúp ngành y tế nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo và đáp ứng sự kiện y tế công cộng một cách hiệu quả hơn, giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ sức khỏe cộng đồng./.
An Nhiên
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Những tin cũ hơn
Số ĐIỆN THOẠI
Tổng đài tư vấn
-
Tổng đài tư vấn: (Hoạt động trong giờ hành chính không tính Lễ, Tết) - Thứ 7, CN: Buổi sáng
1900.988.975
-
Tư vấn tiêm chủng
1900.988.975 ấn phím 1 hoặc phím 2
-
Tư vấn sức khỏe sinh sản
1900.988.975 ấn phím 3
-
Tư vấn điều trị các bệnh giun sán, viêm gan B, C. Tư vấn xử lý các loại côn trùng
0934.048.568
VIDEO truyền thông
- Lời khuyên về Y tế khi xảy ra bão, lụt
- Sổ tay hướng dẫn xử lý nước và vệ sinh môi trường mùa bão lụt:
- Xử lý nước ăn uống trong mùa lũ lụt
- Xử lý nước và vệ sinh môi trường trong mùa bão lụt
- Xử lý nước và vệ sinh môi trường trong mùa bão lụt
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế đưa ra lời khuyên về những việc cần làm trước và sau bão, an toàn thực phẩm và phòng bệnh ở nơi xảy ra lũ lụt...