Hiện nay, thời tiết trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đang bước vào mùa mưa bão. Khi những cơn mưa lớn kéo dài, gió mạnh và lũ lụt xuất hiện, phụ nữ mang thai - đặc biệt là những mẹ bầu sắp sinh - chính là nhóm dễ bị tổn thương nhất.
Mùa mưa bão không chỉ gây khó khăn trong việc đi lại, sinh hoạt mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe mẹ và bé nếu không được chuẩn bị kỹ. Vì vậy, việc trang bị kiến thức và kế hoạch chăm sóc sức khỏe thai kỳ trong mùa mưa bão là vô cùng cần thiết.
Một sản phụ được cán bộ y tế đỡ đẻ an toàn trong lũ lụt vừa qua
Để bảo vệ sức khỏe cho phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh và trẻ nhỏ, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố khuyến cáo các gia đình có phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh và trẻ nhỏ thực hiện tốt các biện pháp chăm sóc sức khỏe sinh sản trong mùa mưa bão, lũ lụt như sau: 1. Chuẩn bị trước mùa mưa bão
Ngay từ khi bước vào mùa mưa bão, các mẹ bầu cần đi khám thai định kỳ đầy đủ, giữ liên hệ thường xuyên với trạm y tế hoặc bác sĩ sản khoa. Việc ghi nhớ số điện thoại của cơ sở y tế, bác sĩ hoặc nhân viên hộ sinh giúp mẹ chủ động khi có dấu hiệu bất thường hoặc khi sắp đến ngày sinh.
Nếu dự kiến sinh trong thời gian bão, mẹ nên thông báo trước với trạm y tế địa phương để được hướng dẫn và hỗ trợ phương án di chuyển an toàn khi cần thiết.
Hãy chuẩn bị một túi đồ sinh dự phòng, đặt ở nơi dễ lấy, gồm:
- Hồ sơ khám thai, giấy tờ tùy thân, thẻ BHYT;
- Quần áo, tã lót, chăn mỏng cho mẹ và bé;
- Băng vệ sinh, khăn sạch, dung dịch sát khuẩn, nước rửa tay;
- Một ít thực phẩm khô như sữa, cháo ăn liền, bánh, nước đóng chai;
- Thuốc bổ, thuốc đang sử dụng và các vật dụng cá nhân thiết yếu.
Ngoài ra, mẹ nên chọn nơi sinh an toàn. Nếu nhà ở khu vực trũng thấp, có nguy cơ ngập lụt, hãy liên hệ chính quyền địa phương để được hỗ trợ di dời đến nơi cao ráo, gần cơ sở y tế, nhằm đảm bảo an toàn khi chuyển dạ. 2. Chăm sóc sức khỏe trong thời gian mưa bão
Mưa bão thường kéo theo ẩm thấp, thiếu nước sạch và nguy cơ ô nhiễm cao. Vì vậy, mẹ bầu cần đặc biệt lưu ý vệ sinh cá nhân và dinh dưỡng:
- Giữ vùng kín khô thoáng, sạch sẽ; rửa tay thường xuyên bằng nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn.
- Không sử dụng nước mưa hay nước lũ để ăn uống, rửa rau, rửa tay. Chỉ dùng nước đun sôi hoặc nước đóng chai đảm bảo vệ sinh.
- Ăn chín, uống sôi, chia nhỏ bữa ăn, ưu tiên thực phẩm dễ bảo quản như trứng, sữa, cá khô, rau củ.
- Nghỉ ngơi hợp lý, tránh làm việc quá sức hoặc di chuyển nhiều khi thời tiết xấu.
Đặc biệt, phụ nữ mang thai cần theo dõi sát các dấu hiệu bất thường: đau bụng, ra huyết, sưng phù, nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt… Nếu xuất hiện, hãy liên hệ ngay trạm y tế hoặc bác sĩ để được hướng dẫn.
Khi có dấu hiệu chuyển dạ (đau bụng dồn dập, ra nước âm đạo, vỡ ối...), mẹ cần nhanh chóng báo cho chính quyền hoặc lực lượng y tế để được hỗ trợ đưa đến cơ sở sinh an toàn.
Phụ nữ sau sinh và nuôi con nhỏ cần được chính quyền địa phương hỗ trợ di dời đến nơi cao ráo, gần cơ sở y tế, nhằm đảm bảo an toàn.
3. Chăm sóc mẹ và bé sau khi sinh
Sau bão lũ, môi trường thường ẩm thấp, nhiều rác thải, nguồn nước ô nhiễm dễ khiến mẹ và bé mắc bệnh. Vì vậy, việc vệ sinh và giữ ấm là vô cùng quan trọng.
- Giữ ấm cơ thể, lau người bằng nước ấm sạch; thay tã, quần áo cho bé thường xuyên.
- Không để trẻ tiếp xúc với nước lũ hoặc nơi ẩm thấp, ô nhiễm.
- Mẹ nên cho con bú sớm và hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu để tăng cường sức đề kháng cho bé đồng thời mẹ cần theo dõi sức khoẻ của bé nếu thấy có sốt, chảy máu rốn, không bú, …thì liên hệ ngay cán bộ y tế.
- Khám sức khỏe sau sinh trong vòng 1–2 tuần để kiểm tra huyết áp, vết mổ/vết khâu và tình trạng sức khỏe tổng thể. Nếu mẹ có biểu hiện sốt, ra huyết nhiều, đau bụng, hoặc vết thương sưng đỏ, cần đến ngay cơ sở y tế. Bé sơ sinh cũng cần được tiêm chủng đầy đủ, khám sàng lọc để phòng tránh các bệnh sau thiên tai như tiêu chảy, viêm da, nhiễm khuẩn hô hấp.
Phụ nữ sau sinh được hỗ trợ di chuyển đến nơi an toàn trong lũ lụt
4. Tinh thần vững vàng – sức khỏe vững vàng
Mùa mưa bão thường kéo dài, dễ khiến tâm lý mẹ bầu lo lắng, mất ngủ hoặc căng thẳng. Sự thay đổi thời tiết, tiếng gió mạnh, mưa lớn có thể làm mẹ mệt mỏi và ảnh hưởng đến thai nhi. Hãy cố gắng duy trì tinh thần lạc quan, chia sẻ cùng người thân và liên hệ với nhân viên y tế nếu cảm thấy lo âu quá mức.
Gia đình cũng đóng vai trò rất quan trọng: chuẩn bị nơi ở an toàn, hỗ trợ mẹ nghỉ ngơi, động viên tinh thần, sẵn sàng đưa mẹ đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu chuyển dạ./.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế đưa ra lời khuyên về những việc cần làm trước và sau bão, an toàn thực phẩm và phòng bệnh ở nơi xảy ra lũ lụt...