Đà Nẵng tăng tốc kiểm soát HIV/AIDS, hướng tới mục tiêu chấm dứt dịch vào năm 2030

Thứ tư - 17/12/2025 20:36
Năm 2025 là dấu mốc quan trọng khi Việt Nam tròn 35 năm phát hiện ca nhiễm HIV đầu tiên (1990 - 2025). Cùng cả nước hưởng ứng Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS, Đà Nẵng ghi nhận nhiều kết quả tích cực trong khống chế dịch, mở rộng điều trị và tăng cường can thiệp dự phòng. Đây là những tiền đề quan trọng để thành phố tiến gần hơn mục tiêu chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030.
Phát hiện, điều trị và dự phòng lây nhiễm HIV đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận
Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố, tính đến ngày 31/5/2025, Đà Nẵng phát hiện 30 ca nhiễm HIV mới, giảm 14,2% so với cùng kỳ năm 2024. Tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng vẫn duy trì dưới 0,3%, phản ánh hiệu quả của hệ thống giám sát cũng như các hoạt động xét nghiệm được triển khai rộng khắp.
Trong 5 tháng đầu năm 2025, toàn thành phố đã thực hiện gần 43 ngàn mẫu sàng lọc HIV, tư vấn và xét nghiệm tự nguyện cho gần 1,4 ngàn lượt khách hàng. Mô hình tự xét nghiệm HIV tại nhà tiếp tục được duy trì với tỷ lệ tiếp cận đạt 12,5%, góp phần mở rộng khả năng phát hiện sớm ở nhóm đối tượng e ngại đến cơ sở y tế.
 
Đồng đẳng viên
Đồng đẳng viên - những người đóng vai trò "cầu nối” ngăn chặn lây nhiễm HIV/AIDS tại cộng đồng ở Đà Nẵng

Về điều trị, hiện có 1.081 bệnh nhân đang điều trị ARV tại 4 cơ sở y tế. Đáng chú ý, 98,5% bệnh nhân sử dụng thuốc qua nguồn bảo hiểm y tế - nền tảng quan trọng giúp chương trình điều trị bền vững khi nguồn viện trợ giảm dần. Tỷ lệ bệnh nhân được điều trị sớm trong vòng 7 ngày đạt 66,7%, cho thấy sự chủ động trong kết nối và chuyển gửi bệnh nhân sau khi chẩn đoán.
Trong bối cảnh lây nhiễm HIV chuyển dịch mạnh sang nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) vốn chiếm tỷ lệ đáng kể trong số ca nhiễm mới giai đoạn gần đây; Đà Nẵng đã xác định PrEP là trọng tâm của chiến lược dự phòng. 5 tháng đầu năm 2025, thành phố đã có 1.044 người sử dụng PrEP ít nhất một lần, đạt 45,39% chỉ tiêu cả năm là một kết quả rất đáng ghi nhận. Mạng lưới 43 đồng đẳng viên và 4 nhóm tiếp cận cộng đồng vẫn hoạt động hiệu quả, thực hiện truyền thông, hỗ trợ cấp phát bao cao su, gel bôi trơn và kết nối đối tượng nguy cơ đến các dịch vụ xét nghiệm, điều trị.
Chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone tiếp tục được duy trì với 219 bệnh nhân đang tham gia. Tỷ lệ tuân thủ điều trị đạt trên 80%. Thành phố cũng đã phối hợp cùng lực lượng công an xử lý các trường hợp cố ý vi phạm quy trình uống thuốc, đảm bảo tính nghiêm minh và an toàn tại cơ sở.
Nhiều khó khăn đặt ra trong tiếp cận nhóm nguy cơ và quản lý bệnh nhân
Dù đạt nhiều kết quả tích cực, công tác phòng, chống HIV/AIDS tại Đà Nẵng vẫn đối mặt không ít thách thức. Số trường hợp nhiễm mới là người ngoại tỉnh chiếm hơn 50%, nhiều trường hợp không có địa chỉ rõ ràng, gây khó khăn cho công tác giám sát, theo dõi và đưa vào điều trị ARV. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hoàn thành các mục tiêu 90-90-90.
Bên cạnh đó, MSM (nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới) là nhóm nguy cơ cao nhưng có tính di biến động lớn, đặc biệt theo mùa du lịch, số lượng bạn tình nhiều và ít lộ diện, khiến hoạt động tiếp cận và duy trì can thiệp gặp nhiều hạn chế. Đây cũng là nhóm ghi nhận xu hướng nhiễm HIV gia tăng trong 5 năm gần đây.
Ở chương trình Methadone, khó khăn lớn nhất đến từ đặc điểm người bệnh: thường xuyên thay đổi nơi cư trú, nghề nghiệp không ổn định, bỏ liều hoặc bỏ điều trị. Nhân lực tại cơ sở điều trị còn mỏng, thiếu lực lượng bảo vệ chuyên nghiệp, trong khi tỷ lệ đồng nhiễm viêm gan B, C ở bệnh nhân Methadone khá cao (84,3%), đòi hỏi giám sát và điều trị lâu dài. Hệ thống quản lý hồ sơ điện tử Methadone của thành phố không hoạt động trong thời gian qua cũng làm giảm hiệu quả điều phối và theo dõi bệnh nhân.
Tiếp tục duy trì nỗ lực, hướng tới mục tiêu chấm dứt AIDS vào năm 2030
Để đạt mục tiêu chấm dứt AIDS vào năm 2030, Đà Nẵng xác định nhiều giải pháp trọng tâm: duy trì mạng lưới tiếp cận cộng đồng; mở rộng điều trị PrEP tại cả công lập và tư nhân; tăng cường truyền thông tạo cầu, đặc biệt tại khu công nghiệp, trường đại học, cao đẳng và các cơ sở dịch vụ giải trí; đảm bảo sẵn có bao cao su, gel bôi trơn và test tự xét nghiệm. Thành phố cũng sẽ tăng cường xét nghiệm trực tuyến, đẩy mạnh hoạt động giám sát, kết nối và chuyển gửi bệnh nhân để điều trị ARV sớm trong ngày hoặc trong vòng 7 ngày.
Tăng cường truyền thông phòng chống HIV, nhất là trong giới trẻ và tại các trường học
Tăng cường truyền thông phòng chống HIV, nhất là trong giới trẻ và tại các trường học

Trong điều trị, mục tiêu đặt ra là 95% người nhiễm HIV biết tình trạng nhiễm của mình, 95% bệnh nhân được điều trị ARV và 95% bệnh nhân điều trị ARV đạt tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế. Đà Nẵng cũng tập trung điều trị đồng thời viêm gan C cho các trường hợp đồng nhiễm, đảm bảo xét nghiệm tải lượng HIV định kỳ và nguồn kinh phí đồng chi trả thuốc ARV qua BHYT.
Đối với chương trình Methadone, mục tiêu là duy trì trên 80% bệnh nhân tuân thủ điều trị, chuẩn bị phương án sáp nhập thành một cơ sở điều trị phù hợp với Nghị định 141/2025 và tăng cường kết nối giữa cơ sở điều trị và y tế cơ sở với lực lượng công an nhằm quản lý bệnh nhân hiệu quả hơn.
Đà Nẵng cũng kiến nghị cần duy trì nguồn lực tài chính bền vững cho chương trình HIV/AIDS, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đảm bảo sẵn có bao cao su, gel bôi trơn, test tự xét nghiệm; đồng thời tăng cường điều trị viêm gan C cho các bệnh nhân đồng nhiễm.
Sau 35 năm ứng phó với HIV/AIDS, Đà Nẵng tiếp tục thể hiện quyết tâm kiểm soát dịch bền vững bằng các giải pháp toàn diện từ giám sát, dự phòng, điều trị đến truyền thông giảm kỳ thị. Với định hướng và giải pháp đang triển khai, mục tiêu chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030 là khả thi nếu toàn hệ thống và cộng đồng tiếp tục đồng hành, hỗ trợ và chung tay thực hiện.
                                                                                          An Nhiên
 

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây