Nhiều loại ung thư có thể điều trị hiệu quả nếu được tầm soát và phát hiện sớm Khởi động dự án Nâng cao năng lực giám sát bệnh truyền nhiễm tại thành phố Đà Nẵng Ngày Thế giới phòng chống béo phì 4/3: Tăng cường hoạt động thể chất để tránh béo phì 10 điểm nổi bật của Ngành Y tế Đà Nẵng năm 2024 Những chiến sĩ áo trắng thầm lặng vì sức khỏe cộng đồng

Thừa cân béo phì - Nguyên nhân và hậu quả

Thứ ba - 04/03/2025 02:57
Ngày 4/3 hàng năm được chọn làm Ngày Thế giới phòng chống béo phì, qua đó phát động nhiều chương trình và chiến dịch kêu gọi toàn cầu cùng chia sẻ kiến thức, vận động và nhìn nhận béo phì từ mọi góc nhìn khác nhau để có cách tiếp cận phù hợp nhằm giải quyết các vấn đề về béo phì.
Thừa cân béo phì
Tăng cường tập luyện để phòng thừa cân béo phì

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỉ lệ béo phì chung trên toàn thế giới đã tăng gần gấp 3 lần kể từ năm 1975 và đã tăng gần gấp 5 lần ở trẻ em và trẻ vị thành niên trong khoảng thời gian này. Số liệu năm 2022 của WHO cho thấy: Toàn thế giới có 2,5 tỉ người lớn bị thừa cân, trong đó 890 triệu người bị béo phì; hơn 390 triệu trẻ em trong độ tuổi 5-19 tuổi bị thừa cân, trong đó có 160 triệu em bị béo phì. Tỉ lệ béo phì được dự báo sẽ còn tiếp tục gia tăng ước tính năm 2035 sẽ có 1,9 tỉ người bị béo phì và tỉ lệ béo phì trẻ em sẽ gia tăng 100% trong giai đoạn từ 2020 đến 2035 nếu không có giải pháp ngăn ngừa hiệu quả.
Khảo sát năm học 2023-2024 ở 3005 học sinh tại 15 trường Trung học cơ sở thành phố Đà Nẵng do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Đà Nẵng (TTKSBT) thực hiện trong khuôn khổ Dự án thành phố thân thiện với trẻ em – Thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2023-2026 cho thấy tỉ lệ thừa cân – béo phì chung của học sinh THCS là 33,5%, trong đó tỉ lệ thừa cân là 21,7%, tỉ lệ béo phì là 11,8%.
 Theo WHO, người bị béo phì thường cảm thấy xấu hổ và bị đổ lỗi về tình trạng béo phì của mình, trong khi nguyên nhân gốc rễ của béo phì thường là tổng hợp phức tạp của các yếu tố về chế độ ăn, lối sống, di truyền, tâm lý, văn hóa, kinh tế và môi trường.
 Nguyên nhân gây thừa cân béo phì
- Thói quen ăn uống: Ăn quá nhiều chất béo, đường hoặc thay đổi hành vi ăn uống như ăn kể cả khi không đói, ăn khi đang xem tivi hoặc làm việc khác.
- Gen di truyền: Béo phì có tính chất di truyền, tuy nhiên rối loạn nội tiết và gen chỉ chiếm số lượng nhỏ trong trẻ em bị béo phì.
- Ít hoạt động: Thiếu hoạt động thể chất.
- Thuốc: Béo phì còn có thể gây ra do tác dụng của thuốc hay bệnh nội tiết, đó là do sự mất cân bằng hoocmon, gây ra thay đổi bất thường quá trình dự trữ mỡ trong cơ thể.
- Một số nguyên nhân khác: cân nặng lúc sinh thấp, ngủ ít…
Hậu quả của thừa cân béo phì
- Tác động tâm lý từ ngoại hình: Thừa cân béo phì khiến cơ thể trở nên quá khổ, vì vậy nó gây ra cảm giác tự ti, căng thẳng cho bản thân người thừa cân hay béo phì. Người thừa cân béo phì thường mất tự tin trong giao tiếp, ngại giao tiếp và xuất hiện trước đám đông kèm theo tình trạng căng thẳng, kém linh hoạt trong cuộc sống hàng ngày... dẫn đến làm giảm sút hiệu quả công việc.
- Bệnh xương khớp: Người thừa cân béo phì dễ bị thoái hóa khớp, loãng xương, đau nhức triền miên do áp lực từ trọng lượng cơ thể gây lên xương khớp. Khớp gối, cột sống tổn thương sớm nhất. Người thừa cân béo phì dễ mắc bệnh gout.
- Bệnh lý tim mạch:  Người thừa cân béo phì thường đi kèm với bệnh rối loạn lipid máu hay thường gọi là bệnh mỡ trong máu hoặc cholesterol cao. Khi cholesterol cao gây xơ hóa lòng mạch máu, tăng huyết áp, đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
- Bệnh tiểu đường: Thừa cân béo phì có liên quan mật thiết với bệnh tiểu đường tuýp 2 do gây đề kháng insulin, là nguyên nhân trực tiếp gây ra đái tháo đường tuýp 2 ở người béo phì.
- Bệnh lý đường tiêu hóa: Thừa cân béo phì làm cho lượng mỡ dư bám vào các quai ruột gây táo bón, dễ sinh ra bệnh trĩ. Sự ứ đọng phân và các chất thải độc hại sinh ra trong quá trình chuyển hóa dễ sinh bệnh ung thư đại tràng. Lượng mỡ dư tích tụ ở gan gây bệnh gan nhiễm mỡ nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến bệnh xơ gan... Rối loạn chuyển hóa mỡ sinh ra sỏi mật.
- Suy giảm trí nhớ: Trẻ thừa cân béo phì thường có chỉ số thông minh thấp hơn trẻ có cân nặng bình thường. Người lớn bị béo phì có nguy cơ bị Alzheimer cao hơn so với người bình thường.
- Bệnh lý đường hô hấp: Sự tích tụ quá nhiều mỡ ở lồng ngực, cơ hoành và ổ bụng sẽ gây nên hiện tượng khó thở cho bệnh nhân. Trong trường hợp béo phì nặng, tình trạng khó thở có thể gây nên hội chứng Pickwick với những đợt ngưng thở vào ban đêm có thể đưa đến tử vong.
- Rối loạn nội tiết: Phụ nữ béo phì thường dễ bị rối loạn kinh nguyệt, buồng trứng đa nang, khó có thai, nguy cơ vô sinh cao. Nếu có thai nguy cơ đẻ khó, con dễ bị rối loạn chuyển hóa. Nam giới béo phì thường yếu sinh lý, nguy cơ vô sinh.
- Béo phì và nguy cơ ung thư: Người thừa cân béo phì đều mắc chứng cholesterol trong máu cao và insulin trong máu cao, khiến lượng cholesterol trong tế bào miễn dịch tăng cao, giảm khả năng diệt tế bào ung thư của hệ miễn dịch trong cơ thể. Một số nghiên cứu cho thấy sự liên quan giữa béo phì và ung thư như: ung thư thực quản, ung thư trực tràng, ung thư vú, ung thư tử cung, ung thư gan mật và ung thư tuyến tiền liệt.v.v…
Phương pháp điều trị béo phì
- Điều chỉnh chế độ ăn: Giảm thức ăn nhanh, thức ăn có hàm lượng đường, chất béo cao,… tăng cường chất xơ và vitamin.
- Tập thể dục đều đặn, thường xuyên.
- Dùng thuốc điều trị khi thay đổi lối sống và chế độ ăn không hiệu quả./.
                                                                                        Châu Anh
 Tags: thế giới, toàn cầu, vấn đề, chương trình, phù hợp, tiếp cận, kiến thức, kêu gọi, phát động, giải quyết, chiến dịch, nhìn nhận

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin cũ hơn

Số ĐIỆN THOẠI
Tổng đài tư vấn
VIDEO truyền thông
Tài liệu truyền thông GDSK
© Bản quyền thuộc về TRUNG TÂM KIỂM SOÁT BỆNH TẬT THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG. 
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây