TRUNG TM KIỂM SOT BỆNH TẬT THNH PHỐ Đ NẴNG
DA NANG CENTER FOR DISEASE CONTROL
Bác sĩ cảnh báo những sai lầm thường gặp trong chăm sóc trẻ mắc Sốt xuất huyết tại nhà
Tăng cường năng lực cảnh báo sớm dịch bệnh: Việt Nam tiếp cận hệ thống EIOS - công cụ giám sát nguồn mở của WHO
Hội nghị tuyên dương điển hình tiên tiến ngành Y tế giai đoạn 2020–2025
Đại hội Công đoàn Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Đà Nẵng lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030
WHO cảnh báo: Sử dụng thuốc Kháng kháng sinh đạt mức ‘cực kỳ cao’ trên toàn cầu, nhiều phương pháp điều trị thông thường đứng trước nguy cơ mất tác dụng
Bác sĩ cảnh báo những sai lầm thường gặp trong chăm sóc trẻ mắc Sốt xuất huyết tại nhà
Hiện nay, phần lớn các trường hợp trẻ mắc Sốt xuất huyết mức độ nhẹ đến trung bình có thể được chăm sóc và theo dõi tại nhà. Nếu cha mẹ thực hiện đúng hướng dẫn, theo dõi sát các dấu hiệu cảnh báo và xử trí kịp thời, trẻ sẽ hồi phục tốt mà không cần nhập viện.
Khi được chăm sóc đúng cách, đa số trẻ sẽ hồi phục tốt. Tuy nhiên trên thực tế, nhiều trẻ trở nặng là do mắc phải những sai lầm trong quá trình chăm sóc tại nhà. Dưới đây là những sai lầm thường gặp mà ThS.BS Nguyễn Hải Thịnh, Trưởng khoa Y học nhiệt đới, Bệnh viện Phụ sản - Nhi Đà Nẵng đặc biệt lưu ý.
1. Hạ sốt không đúng cách
Sai lầm đầu tiên và phổ biến nhất là hạ sốt không đúng cách. Hiện nay, nhiều phụ huynh vẫn tùy tiện sử dụng các thuốc hạ sốt như Ibuprofen hoặc Aspirin cho trẻ. Đây là hành động rất nguy hiểm bởi các chế phẩm này có thể gây tình trạng xuất huyết nặng hơn, đồng thời làm tăng nguy cơ viêm loét và chảy máu đường tiêu hóa.
Theo khuyến cáo, trẻ bị Sốt xuất huyết chỉ nên dùng thuốc hạ sốt chứa Paracetamol, với các chế phẩm thông dụng như Hapacol, Efferalgan… Ngoài ra, một số phụ huynh khi thấy trẻ sốt cao mà uống thuốc không hạ, đã áp dụng biện pháp lau người bằng nước đá hoặc nước lạnh để hạ sốt nhanh. Đây cũng là hành động nguy hiểm vì có thể khiến trẻ bị co mạch toàn thân, rối loạn điều hòa thân nhiệt và thậm chí gây sốc nhiệt. Trẻ chỉ nên được lau bằng nước ấm để hỗ trợ làm mát cơ thể.
2. Bù dịch không đúng cách
Sai lầm thứ hai liên quan đến vấn đề bù dịch. Khi trẻ mắc Sốt xuất huyết, cơ thể thường mất nước và thất thoát dịch rất nhiều do sốt cao. Thế nhưng nhiều phụ huynh lại chủ quan, không cho trẻ uống đủ nước, hoặc chỉ cho uống nước lọc thông thường mà không bổ sung điện giải. Điều này làm tăng nguy cơ mất nước nặng và rối loạn điện giải.
Bác sĩ Thịnh nhấn mạnh, trẻ mắc Sốt xuất huyết cần được bổ sung các loại nước có chứa điện giải, như dung dịch oresol pha đúng chuẩn, nước trái cây giàu khoáng chất… Việc chỉ uống nước lọc sẽ không thể bù lại lượng điện giải bị mất và có thể khiến tình trạng nặng hơn.
3. Không theo dõi sát bệnh của trẻ
Một sai lầm khác rất nguy hiểm là tự ý truyền dịch tại nhà. Khi trẻ mệt mỏi, nhiều gia đình vì nôn nóng đã mời nhân viên y tế không chuyên đến truyền dịch, hoặc tự ý đưa trẻ đi truyền tại các cơ sở nhỏ lẻ. Điều này tiềm ẩn rủi ro rất lớn, bởi truyền dịch không đúng chỉ định và không theo dõi sát có thể làm tình trạng thất thoát dịch trở nên nghiêm trọng hơn, đẩy trẻ vào giai đoạn sốc. Trên thực tế, các bác sĩ tại bệnh viện đã ghi nhận nhiều trường hợp trẻ phải nhập viện trong tình trạng rất nặng do được truyền dịch tại nhà trước đó. Truyền dịch chỉ nên thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ và phải được theo dõi tại cơ sở y tế đảm bảo an toàn.
Một sai lầm quan trọng khác liên quan đến việc theo dõi bệnh không đúng cách. Bệnh Sốt xuất huyết có giai đoạn nguy hiểm, thường từ ngày thứ ba đến ngày thứ bảy. Đây là thời điểm các biến chứng nặng dễ xuất hiện nhất. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh lại dễ chủ quan khi thấy trẻ giảm sốt vào ngày thứ ba hoặc thứ tư. Họ nghĩ trẻ đã khỏe hơn nên lơ là theo dõi và bỏ sót các dấu hiệu cảnh báo. Trẻ có thể xuất hiện đau bụng, nôn ói, chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết dưới da… nhưng phụ huynh không nhận ra mức độ nghiêm trọng. Bác sĩ Thịnh cho biết đây là quan điểm rất sai lầm, bởi việc giảm sốt không đồng nghĩa bệnh nhẹ đi; ngược lại, đó đôi khi là dấu hiệu trẻ bước vào giai đoạn bệnh nguy hiểm nhất. Trẻ trong giai đoạn này cần được theo dõi sát sao từng giờ, đặc biệt là các biểu hiện cảnh báo nặng để được đưa đến cơ sở y tế kịp thời.
4. Không đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời khi có dấu hiệu chuyển nặng
Sai lầm cuối cùng và thường để lại hậu quả đáng tiếc nhất là không đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi có dấu hiệu chuyển nặng. Nhiều phụ huynh do ngại đi lại ban đêm, do trời mưa gió hoặc cảm thấy trẻ “có thể gắng thêm một chút” mà trì hoãn việc đưa trẻ đi khám. Có trường hợp trẻ mệt nhiều nhưng gia đình cho rằng chỉ cần để trẻ ngủ qua đêm, sáng hôm sau sẽ khỏe hơn. Tuy nhiên, bác sĩ Thịnh cho biết thực tế đã ghi nhận không ít trường hợp trẻ được đưa đến viện trong tình trạng sốc, tụt huyết áp, muộn hơn so với thời điểm vàng để can thiệp. Những chậm trễ này khiến quá trình điều trị trở nên khó khăn và giảm khả năng hồi phục của trẻ.
Lời khuyên từ bác sĩ
Theo bác sĩ Thịnh, việc chăm sóc trẻ mắc Sốt xuất huyết tại nhà hoàn toàn có thể an toàn nếu phụ huynh tuân thủ đúng hướng dẫn: hạ sốt bằng paracetamol, tuyệt đối không dùng ibuprofen hay aspirin; cho trẻ uống đủ nước và điện giải; không tự ý truyền dịch; và đặc biệt là theo dõi sát các dấu hiệu cảnh báo từ ngày thứ ba của bệnh. Khi trẻ nôn nhiều, li bì, đau bụng nhiều, chảy máu, lạnh tay chân hoặc có bất kỳ biểu hiện bất thường nào, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để được đánh giá và điều trị kịp thời. Đây là chìa khóa để hạn chế biến chứng và giúp trẻ hồi phục an toàn./.
Trẻ mắc bệnh SXH nhẹ có thể theo dõi tại nhà và tránh một số sai lầm trong chăm sóc để trẻ mau hồi phục
1. Hạ sốt không đúng cách
Sai lầm đầu tiên và phổ biến nhất là hạ sốt không đúng cách. Hiện nay, nhiều phụ huynh vẫn tùy tiện sử dụng các thuốc hạ sốt như Ibuprofen hoặc Aspirin cho trẻ. Đây là hành động rất nguy hiểm bởi các chế phẩm này có thể gây tình trạng xuất huyết nặng hơn, đồng thời làm tăng nguy cơ viêm loét và chảy máu đường tiêu hóa.
Theo khuyến cáo, trẻ bị Sốt xuất huyết chỉ nên dùng thuốc hạ sốt chứa Paracetamol, với các chế phẩm thông dụng như Hapacol, Efferalgan… Ngoài ra, một số phụ huynh khi thấy trẻ sốt cao mà uống thuốc không hạ, đã áp dụng biện pháp lau người bằng nước đá hoặc nước lạnh để hạ sốt nhanh. Đây cũng là hành động nguy hiểm vì có thể khiến trẻ bị co mạch toàn thân, rối loạn điều hòa thân nhiệt và thậm chí gây sốc nhiệt. Trẻ chỉ nên được lau bằng nước ấm để hỗ trợ làm mát cơ thể.
2. Bù dịch không đúng cách
Sai lầm thứ hai liên quan đến vấn đề bù dịch. Khi trẻ mắc Sốt xuất huyết, cơ thể thường mất nước và thất thoát dịch rất nhiều do sốt cao. Thế nhưng nhiều phụ huynh lại chủ quan, không cho trẻ uống đủ nước, hoặc chỉ cho uống nước lọc thông thường mà không bổ sung điện giải. Điều này làm tăng nguy cơ mất nước nặng và rối loạn điện giải.
Bác sĩ Thịnh nhấn mạnh, trẻ mắc Sốt xuất huyết cần được bổ sung các loại nước có chứa điện giải, như dung dịch oresol pha đúng chuẩn, nước trái cây giàu khoáng chất… Việc chỉ uống nước lọc sẽ không thể bù lại lượng điện giải bị mất và có thể khiến tình trạng nặng hơn.
3. Không theo dõi sát bệnh của trẻ
Một sai lầm khác rất nguy hiểm là tự ý truyền dịch tại nhà. Khi trẻ mệt mỏi, nhiều gia đình vì nôn nóng đã mời nhân viên y tế không chuyên đến truyền dịch, hoặc tự ý đưa trẻ đi truyền tại các cơ sở nhỏ lẻ. Điều này tiềm ẩn rủi ro rất lớn, bởi truyền dịch không đúng chỉ định và không theo dõi sát có thể làm tình trạng thất thoát dịch trở nên nghiêm trọng hơn, đẩy trẻ vào giai đoạn sốc. Trên thực tế, các bác sĩ tại bệnh viện đã ghi nhận nhiều trường hợp trẻ phải nhập viện trong tình trạng rất nặng do được truyền dịch tại nhà trước đó. Truyền dịch chỉ nên thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ và phải được theo dõi tại cơ sở y tế đảm bảo an toàn.
Một sai lầm quan trọng khác liên quan đến việc theo dõi bệnh không đúng cách. Bệnh Sốt xuất huyết có giai đoạn nguy hiểm, thường từ ngày thứ ba đến ngày thứ bảy. Đây là thời điểm các biến chứng nặng dễ xuất hiện nhất. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh lại dễ chủ quan khi thấy trẻ giảm sốt vào ngày thứ ba hoặc thứ tư. Họ nghĩ trẻ đã khỏe hơn nên lơ là theo dõi và bỏ sót các dấu hiệu cảnh báo. Trẻ có thể xuất hiện đau bụng, nôn ói, chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết dưới da… nhưng phụ huynh không nhận ra mức độ nghiêm trọng. Bác sĩ Thịnh cho biết đây là quan điểm rất sai lầm, bởi việc giảm sốt không đồng nghĩa bệnh nhẹ đi; ngược lại, đó đôi khi là dấu hiệu trẻ bước vào giai đoạn bệnh nguy hiểm nhất. Trẻ trong giai đoạn này cần được theo dõi sát sao từng giờ, đặc biệt là các biểu hiện cảnh báo nặng để được đưa đến cơ sở y tế kịp thời.
4. Không đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời khi có dấu hiệu chuyển nặng
Sai lầm cuối cùng và thường để lại hậu quả đáng tiếc nhất là không đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi có dấu hiệu chuyển nặng. Nhiều phụ huynh do ngại đi lại ban đêm, do trời mưa gió hoặc cảm thấy trẻ “có thể gắng thêm một chút” mà trì hoãn việc đưa trẻ đi khám. Có trường hợp trẻ mệt nhiều nhưng gia đình cho rằng chỉ cần để trẻ ngủ qua đêm, sáng hôm sau sẽ khỏe hơn. Tuy nhiên, bác sĩ Thịnh cho biết thực tế đã ghi nhận không ít trường hợp trẻ được đưa đến viện trong tình trạng sốc, tụt huyết áp, muộn hơn so với thời điểm vàng để can thiệp. Những chậm trễ này khiến quá trình điều trị trở nên khó khăn và giảm khả năng hồi phục của trẻ.
Lời khuyên từ bác sĩ
Theo bác sĩ Thịnh, việc chăm sóc trẻ mắc Sốt xuất huyết tại nhà hoàn toàn có thể an toàn nếu phụ huynh tuân thủ đúng hướng dẫn: hạ sốt bằng paracetamol, tuyệt đối không dùng ibuprofen hay aspirin; cho trẻ uống đủ nước và điện giải; không tự ý truyền dịch; và đặc biệt là theo dõi sát các dấu hiệu cảnh báo từ ngày thứ ba của bệnh. Khi trẻ nôn nhiều, li bì, đau bụng nhiều, chảy máu, lạnh tay chân hoặc có bất kỳ biểu hiện bất thường nào, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để được đánh giá và điều trị kịp thời. Đây là chìa khóa để hạn chế biến chứng và giúp trẻ hồi phục an toàn./.
Hải Yến
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Những tin cũ hơn
Số ĐIỆN THOẠI
Tổng đài tư vấn
-
Tổng đài tư vấn: (Hoạt động trong giờ hành chính không tính Lễ, Tết) - Thứ 7, CN: Buổi sáng
1900.988.975
-
Tư vấn tiêm chủng
1900.988.975 ấn phím 1 hoặc phím 2
-
Tư vấn sức khỏe sinh sản
1900.988.975 ấn phím 3
-
Tư vấn điều trị các bệnh giun sán, viêm gan B, C. Tư vấn xử lý các loại côn trùng
0934.048.568
VIDEO truyền thông
- Lời khuyên về Y tế khi xảy ra bão, lụt
- Sổ tay hướng dẫn xử lý nước và vệ sinh môi trường mùa bão lụt:
- Xử lý nước ăn uống trong mùa lũ lụt
- Xử lý nước và vệ sinh môi trường trong mùa bão lụt
- Xử lý nước và vệ sinh môi trường trong mùa bão lụt
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế đưa ra lời khuyên về những việc cần làm trước và sau bão, an toàn thực phẩm và phòng bệnh ở nơi xảy ra lũ lụt...