TĂNG HUYẾT ÁP DO DÙNG THUỐC

Thứ hai - 12/04/2021 04:05
Đa số mọi người đều nghĩ Tăng huyết áp (THA) là bệnh do từ trong cơ thể của mình gây nên. Nhưng trong một số trường hợp THA là do dùng một số loại thuốc dài ngày gây ra. Các thuốc có thể làm một tỷ lệ đáng kể bệnh nhân THA đã có từ trước thêm nặng, và một số khác làm những người có HA bình thường thành THA. Do đó, mọi người nên biết để phòng tránh như những thông tin dưới đây:
     1.Thuốc tránh thai: Các viên thuốc tránh thai hỗn hợp estrogen và progesteron có khuynh hướng làm THA, trung bình mức độ tăng là 5/3 mmHg. Cơ chế chưa rõ, một số giả thuyết do sự hoạt hóa hệ RAA của ostrogen và giữ muối nước của progesteron.HA lại trở về mức độ bình thường sau khi ngừng dùng những viên thuốc tránh thai, sự trở về đó đòi hỏi nhiều thời gian, có khi tới 18 tháng. Nếu quá 18 tháng mà HA không trở về bình thường, thì sự THA không phải do thuốc tránh thai.
     2.Các thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Các prostaglandin (PGE2 và PGI2) được sinh ra do xúc tác của cyclo oxygenase (COX), có chức năng đảm bảo lưu lượng máu ở thận, và sự bài tiết natri qua nước tiểu. Sự ức chế các cyclo oxygenase bởi các thuốc chống viêm phi steroid có thể gây ứ muối và nước, ngay cả khi không có suy giảm chức năng thận. Điều này làm THA khoảng 3 – 5 mmHg. Ngoài ra các NSAID còn làm giảm hiệu quả các thuốc điều trị THA.
     3.Các glucocorticoid và mineralocorticoid: có thể làm THA, và mức độ tăng phụ thuộc vào liều. Đó là hậu quả của hiện tượng ứ muối khi dùng thuốc theo bất cứ con đường nào.Các mineralo corticoid có tác dụng trực tiếp gây co mạch.
     4.Cam thảo: Chứa  acid glycyrrhizinic làm THA gián tiếp, thông qua tác dụng ức chế enzym11 – bêta – hydroxyl – steroid dehydrogenase. Sự ức chế này làm tăng nồng độ corticosteroid nội sinh trong nội bào, gây co mạch và ứ natri. Hiện nay, công dụng của thuốc này chỉ hạn chế trong điều trị loét nhẹ ở miệng và quanh miệng, dùng để pha nước rửa chỗ loét. Việc dùng quá nhiều cam thảo dẫn đến tăng nồng độ các mineralocorticoid nội bào đến mức quá thừa do ức chế chính enzym nói trên. Các dấu hiệu hạ kali – máu, bệnh nhiễm kiềm, tăng hoạt tính mineralocorticoid là những dấu hiệu cơ bản để chẩn đoán THA do cam thảo.
     5. Muối ( Natri):Việc giảm ăn muối (hoặc mỳ chính) có thể làm giảm áp huyết 3 – 5 mmHg. Gợi ý lượng natri dùng hàng ngày là khoảng 100 mmol (tương đương với 2,3 gam natri hay 5,8 gam natri clorid) hoặc thấp hơn để đảm bảo HA được tốt. Nhiều thuốc như diclofenac, prednisolon, hydrocortison v.v… có bản chất là các muối natri; nhiều loại thuốc kháng acid dịch vị chứa natri bicarbonate hay paracetamol hoà tan (Panadol hoà tan) chứa 427 mg Natri trong một viên, có thể liên quan đến THA.
 
1204214
(Hình minh họa)

     6.Ciclosporin: Chất có tác dụng ức chế miễn dịch, nó có thể gây THA, nhất là khi dùng cùng với corticosteroid, và tác dụng này không phụ thuộc liều dùng. Tỷ lệ tử vong do các sự cố về tim mạch Ở những bệnh nhân ghép tạng dùng ciclosporin cao hơn tỷ lệ bình thường. Có thể do ciclosporin đã làm mất cân bằng giữa các prostaglandin gây co mạch và gây giãn mạch, và làm ảnh hưởng đến các chất có tác dụng trên chức năng các mao mạch, làm tăng endothelin và làm giảm Natri, dẫn tới co mạch và thiếu máu cục bộ ở cuộn tiểu cầu. Cũng có một số bằng chứng là có tăng sản xuất renin, có hiện tượng tăng sinh ở gần cầu thận, và hoạt hoá hệ thần kinh giao cảm. Tất cả các hiệu ứng kể trên đều dẫn tới ứ natri và THA. Những thuốc corticosteroid thường được dùng đồng thời với ciclolsporin lại làm tăng thêm hiện tượng ứ natri. Trong những trường hợp THA do thuốc này, việc dùng các thuốc lợi tiểu và các thuốc chẹn kênh calci mang lại nhiều lợi ích. Tacrolimus – một thuốc ức chế miễn dịch khác cũng gây THA như ciclosporin.
     7. Một số dược liệu: Dược liệu Ma hoàng dùng để giảm cân có chứa các alkaloid của Ephedra, là nguyên liệu tự nhiên để chiết xuất  ephedrin. Chất này có tác dụng trên tim và có thể gây THA.
Bs Thân Văn Chín-TTKSBT

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây