Hội nghị giao ban Công tác Chăm sóc sức khỏe sinh sản Đà Nẵng tăng cường mở rộng các mô hình điều trị trước phơi nhiễm HIV bằng PrEP Hội nghị giao ban công tác 03 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 9 tháng cuối năm 2024 của Ngành Y tế thành phố Đà Nẵng Tiếp tục bảo đảm an ninh an toàn thực phẩm trong tình hình mới Hội nghị trực tuyến phổ biến Nghị định 96/2023/NĐ-CP của Chính phủ về Luật Khám bệnh, chữa bệnh

Thuốc lá tàn phá môi trường và sức khỏe như thế nào?

Thứ năm - 16/11/2023 19:47

Thuốc lá là nguyên nhân gây ra hơn 8 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm. Trong đó hơn 7 triệu người tử vong do sử dụng thuốc lá trực tiếp và khoảng 1,2 triệu người tử vong là do hút thuốc lá thụ động. Thuốc lá còn gây tổn thất đến kinh tế và gây hại đến môi trường.

Những sự thật về thuốc lá và môi trường
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), việc trồng trọt và sản xuất thuốc lá đang đầu độc không khí, nước, đất, các bãi biển và đường phố của chúng ta bằng các chất hóa học, chất thải độc hại, tàn thuốc và vi nhựa. Trồng thuốc lá góp phần vào nạn phá rừng, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Mỗi năm, khoảng 3,5 triệu ha đất bị phá để trồng thuốc lá và 600 triệu cây bị chặt để lấy gỗ sấy nguyên liệu thuốc. Việc phá rừng dẫn đến suy thoái đất và làm giảm khả năng hỗ trợ các cây trồng khác của đất.
- 600 triệu cây xanh bị chặt mỗi năm để sản xuất thuốc lá.
- 22 tỷ tấn nước được sử dụng hàng năm để sản xuất thuốc lá.
- 84 tấn khí CO2 được thải ra hàng năm do sản xuất thuốc lá.
Thuốc lá góp phần vào biến đổi khí hậu và giảm khả năng chống chịu với khí hậu. Ngành công nghiệp thuốc lá tạo ra khí nhà kính tương đương với 84 triệu tấn carbon dioxide, làm trái đất nóng lên và phá hủy các hệ sinh thái. Khí thải CO2 chính là một trong những nguyên nhân làm tăng nhiệt độ toàn cầu, gây nên những biến đối khí hậu tác động đến chính con người.

Thuốc lá phá sức khỏe con người ra sao?
Thuốc lá là nguyên nhân gây ra hơn 8 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm. Trong đó hơn 7 triệu người tử vong do sử dụng thuốc lá trực tiếp và khoảng 1,2 triệu người tử vong là do hút thuốc lá thụ động. Thuốc lá còn gây tổn thất đến kinh tế và gây hại đến môi trường.
Người hút thuốc làm cho con cái, vợ hoặc chồng họ bị hút thuốc lá thụ động. Trẻ em có cha hút thuốc sẽ có vấn đề về phổi và bệnh phổi nhiều hơn các trẻ em khác. Trong số những người phụ nữ lấy chồng hút thuốc lá thì tỷ lệ chết vì ung thư phổi gấp 2 lần hơn những người phụ nữ lấy chồng không hút thuốc.
Khi đốt điếu thuốc lá, một loạt chất độc khác hình thành, con số 2500 chất hóa học trong điếu thuốc lá đã chuyển thành 7.000 chất hóa học trong khói thuốc lá.
Thuốc lá gây hại đến hầu hết các bộ phận trong cơ thể, nhất là phổi, tim mạch, răng miệng…
Theo WHO, thuốc lá là sản phẩm tiêu dùng hợp pháp duy nhất gây tử vong cho một nửa số người sử dụng nó cùng hàng trăm nghìn người không hút thuốc lá khác. So sánh với các nguy cơ khác, nguy cơ tử vong sớm do hút thuốc lá là rất cao. Một nửa những người thường xuyên hút thuốc bị chết sớm do sử dụng thuốc lá và một nửa trong số này chết ở độ tuổi trung niên, mất khoảng từ 15 năm đến 20 năm của cuộc sống.

Vậy tại sao tiêu thụ thuốc lá vẫn cao ngất ngưởng?
Tất cả các nghiên cứu đều chỉ ra rằng hút thuốc lá là không tốt. Nhưng tại sao mọi người vẫn hút thuốc. Người trẻ thường bắt đầu hút thuốc bởi vì bắt chước ai đó đã thực hiện rồi. Họ làm ra vẻ người lớn và để thể hiện bản thân là đã độc lập. Lúc đầu khi hút sẽ làm họ cảm thấy thư giãn, dần trở thành thói quen và sau đó trở thành nghiện thuốc lá.
Đó chính là vì trong thuốc lá có Nicotine. Đây là một chất không màu, chuyển thành màu nâu khi cháy và có mùi khi tiếp xúc với không khí. Nicotine được hấp thụ qua da, miệng và niêm mạc mũi hoặc hít vào phổi. Nicotine là một chất gây nghiện có trong thuốc lá, được hấp thụ vào máu và ảnh hưởng đến não bộ trong khoảng 10 giây sau khi hút vào.
Tác dụng gây nghiện của Nicotine chủ yếu là trên hệ thần kinh trung ương với sự có mặt của các thụ thể nicotine trên các tế bào thần kinh tại “trung tâm thưởng” ở hệ viền não bộ, các hóa chất trung gian dẫn truyền thần kinh bao gồm Dopamin, Serotonine, Noradrenaline được phóng thích. Chúng gây ra nhiều tác động tâm thần kinh như là cảm giác sảng khoái, tâm trạng vui vẻ, tăng chú ý, tăng hoạt động nhận thức và trí nhớ ngắn hạn.
Cai nghiện thuốc lá thế nào?
Bạn và bạn bè cũng có thể bỏ hút thuốc được nếu quyết tâm. Đừng có e ngại khi bỏ thuốc lá. Có rất nhiều gợi ý để giúp bạn bỏ hút thuốc lá, như:
- Quyết định hút thuốc chỉ 1 điếu trong 1 giờ. Sau đó tăng thời gian không hút lên dần.
- Chuyển qua hút loại thuốc mà bạn không thích.
- Tập thể dục để thư giãn cơ thể mỗi ngày.
- Hãy tuyên bố với bạn bè là bạn bỏ thuốc lá.
- Bỏ hẳn 1 ngày không hút. Sau đó dần dần bỏ không hút nhiều ngày hơn.
- Lập kế hoạch sẽ làm gì khi bạn để dành toàn bộ số tiền không mua thuốc lá.
- Hút thật nhiều trong một ngày trước khi bỏ thuốc.
- Lên một danh mục về các lý do chính để bạn bỏ thuốc lá.
- Đừng vệ sinh gạt tàn thuốc và dụng cụ liên quan đến hút thuốc. Nó sẽ cho bạn thấy thế nào là bẩn và mùi hôi của thuốc lá.
- Ăn cà rốt hoặc nhai kẹo cao su khi bạn muốn bỏ thuốc lá.
- Nếu bạn có thói quen hút thuốc sau khi ăn thì thay đổi ngay bằng cách đứng dậy và đi bộ.
- Hít sâu và thư giãn sẽ làm giảm thèm thuốc.
- Vứt bỏ quẹt ga hay hộp diêm.
- Chờ 1 vài giờ sau khi bạn đã hút điếu đầu tiên.
- Vứt bỏ toàn bộ gạt tàn thuốc.
Đừng chần chừ khi quyết định bỏ thuốc lá. Hãy cùng nhau bỏ thuốc lá ngay hôm nay.
Thanh Trà (Tổng hợp)