Khuynh hướng sử dụng những loại ma túy nguy hiểm

Nguy hiểm hơn heroin tới 50 lần, ma túy tổng hợp fentanyl đang trở thành nỗi ám ảnh của cảnh sát và các lực lượng chống ma túy ở Mỹ

Người nghiện MTTH ngày càng nhiều và không ít người đã trở thành bệnh nhân tâm thần vì sử dụng lâu ngày. Nguy hiểm hơn, loại ma túy này còn để lại những hậu quả vô cùng tàn tệ cho sức khỏe người nghiện...

Khi sử dụng nhiều và thường xuyên, người sử dụng có nhiều thay đổi bất thường về quy luật sinh hoạt và làm việc theo chiều hướng xấu.

Trong đó có việc thay đổi tính nết hành vi theo hướng tiêu cực, hay cáu gắt, cục tính, xấu tính, hay quên, chóng quên, nói lắp, mạch tư duy lộn xộn hay lẫn lộn giữa hiện tại, quá khứ và tương lai hoặc bị cuốn quá sâu vào một việc cụ thể nào đó như: tháo lắp sửa chữa đồ đạc, nghe nhạc chơi game v.v...

Giai đoạn nặng hơn thường nghe thấy, nhìn thấy hay nói và hành động theo những điều không có thật theo motip ghen tuông và ám ảnh bị hại (ảo thanh, ảo giác và hoang tưởng).

Khi sử dụng lâu ngày, người nghiện amphetamin sẽ bị loạn thần với các biểu hiện như nhiều ảo thị (sinh động, nhiều màu sắc, cấp diễn và ảo thanh), xuất hiện các ảo giác, các hoang tưởng thường gặp như hoang tưởng liên hệ, bị truy hại (còn gọi là “ngáo đá”) nên có thể dẫn đến hành vi giết người không ghê tay.

Ngoài việc ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần, người sử dụng MTTH và NPS còn bị ảo giác, rối loạn tâm thần, gây nên những hành vi vô cùng nguy hiểm cho cộng đồng, xã hội.

Ngày 18/10/2018, tại buổi khai mạc Hội nghị cấp bộ trưởng ASEAN về vấn đề ma túy lần thứ 6, Thượng tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an, đánh giá việc sử dụng, sản xuất và mua bán ma túy bất hợp pháp trên toàn cầu tiếp tục diễn biến phức tạp, tác động tiêu cực đến mọi mặt cuộc sống và sự phát triển của các quốc gia.

Bộ trưởng Tô Lâm cho rằng, khu vực ASEAN đang phải đối mặt với tình trạng gia tăng ngày càng nhiều các chất hướng thần mới nằm ngoài danh mục kiểm soát của Liên Hợp Quốc. Tình trạng lạm dụng các chất kích thích, MTTH tăng mạnh ở giới trẻ đang trực tiếp ảnh hưởng đến hội nhập kinh tế và gây bất ổn xã hội cho khu vực. Khu vực Tam giác vàng tiếp tục là điểm nóng về trồng cây thuốc phiện và sản xuất MTTH của khu vực và thế giới.

Theo thống kê của Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), khoảng 10 năm nay, bệnh nhân chủ yếu bị ngộ độc những loại ma túy mới, MTTH. Bệnh nhân vào viện tình trạng rất nặng, hôn mê, co giật, loạn nhịp tim, huyết áp, đe dọa tính mạng. Có trường hợp tử vong vì ngộ độc cấp tính ma túy đá. Hầu hết bệnh nhân ngộ độc ma túy thế hệ mới có biểu hiện kích thích, lơ mơ, lẫn lộn, tâm thần hoang tưởng, ảo giác, có những hành vi ý tưởng nguy hiểm cho bản thân và người xung quanh.

Những tác hại chung của MTTH và các chất hướng thần đã được nêu ở trên, phân tích kỹ hơn thì năm 2015, Nhóm các nhà dịch tễ học của Viện Nghiên cứu lạm dụng chất gây nghiện (National Institute Drug Abuse=NIDA) và của một số bang của Mỹ đã có báo cáo số liệu về khuynh hướng sử dụng và tiếng lóng của các loại MTTH mới ở các thành phố lớn cũng như các khu vực khác cho thấy sự lan truyền của chúng. Báo cáo này được đăng trên website của NIDA’s National Drug Early Warning System (NDEWS).

Cụ thể, tỷ lệ tử vong do Fentanyl  (loại ma túy mạnh hơn từ 30-50 lần so với heroin) đã được Cơ quan y tế Baltimore phát động chiến dịch cảnh báo từ trước. Đã có hàng nghìn trường hợp quá liều fentanyl từ năm 2013, là hậu quả của sử dụng heroin kết hợp với loại MTTH mạnh hơn nhiều lần. Tại Maryland, 1 /4 trường hợp quá liều đã tử vong do dùng thêm Fentanyl và lên tới 4% trong năm 2013. Quá liều heroin gây ngưng thở, và đối với Fentanyl hậu quả này xảy ra rất nhanh. Bang Detroit cũng cho biết số người nghiện dùng Fentanyl tử vong tăng cao. Nhiều người không biết và tin rằng Fentanyl là heroin tinh khiết, nhưng số người nghiện heroin dùng Fentanyl vẫn tăng nhiều.

Fentanyl và các loại opioid khác có thể gây đảo ngược hiệu quả khi naloxone (Narcan) được dùng nhanh chóng. Tại nhiều bang của Hoa Kỳ, naloxone được phân phối cho người nghiện chích và người chưa nghiện hẳn sử dụng nếu quá liều.

Ngoài ra Cơ quan Tăng cường hiệu lực thuốc Hoa Kỳ ( US Drug Enforcement Agency) cảnh báo Fentanyl và hợp chất liên quan. Fentanyl là một opioid mạnh gấp 50-100 lần Morphine thường bị lạm dụng, nhất là khi pha thêm heroin nhằm tăng thêm hiệu quả “phê và thỏa mãn cao độ”. Fentanyl pha thêm heroin là nguyên nhân gây nhiều tử vong trong hơn mười năm qua tại một số thành phố Hoa Kỳ.

Ngoài pha thêm heroin, Fenatnyl còn được pha thêm oxycodone chế thành bột hoặc dạng viên giống như marijuana. Đây là một trong những thách thức mới và cơ quan y tế British Columbia khuyến cáo người nghiện tìm hiểu nguồn gốc loại MTTH mà mình sẽ dùng.

Số người dùng Cần sa tổng hợp (Spice, K2…) bị ngộ độc tăng cao. Số người nghiện nhập viện và gọi về các trung tâm kiểm soát ngộ độc do sử dụng cần sa tổng hợp mang tên Spice, K2, No More Mr Nice Guy… ở một số bang miền Nam và Đông Bắc Hoa Kỳ đang thực sự báo động. Sau cao trào bị ngộ độc do dùng cần sa tổng hợp, vào tháng 4 và 5/2015, Trung tâm Ngộ độc Maryland đã thông báo khẩn cấp về nguy hiểm của loại MTTH này; trung tuần tháng 4/2015, New York có hơn 160 trường hợp phải nhập viện cấp cứu vì sử dụng cần sa tổng hợp.

Cần sa tổng hợp có tính chất hóa học như THC, một thành phần hoạt động của marijuana nhưng tác động mạnh hơn và nguy hiểm hơn marijuana nhiều lần. Khi dùng sẽ trải qua lo âu sợ hãi và kích động, nôn ói, tăng huyết áp, lắc lư thân mình và lên cơn co giật, có hình ảnh ảo giác và ý nghĩ hoang tưởng, từ đó gây ra hành động bạo lực.

Trung tâm Ngộ độc Maryland cho biết danh sách các hợp chất hóa học được sản xuất từ kết quả các phòng xét nghiệm bao gồm MAB-/AB-CHEMINACA, FUBINACA, FUB-PB-22 và XLR11. Bên cạnh các tên hóa chất tổng hợp “chính hãng” kể trên, New York còn cảnh báo một danh sách khác gồm các chất MTTH phổ biến như Blonde, Summit, Standard, Blaze, Red Dawn X, Citron, Gree, Giant, Smacked, Wicked X, AK 47. Mới đây còn có các loại MTTH mang tên Geeked Up, Ninja, Caution, Red Giant và Keisha Kole ( những tên lóng hấp dẫn này góp phần lôi cuốn thanh thiếu niên khi có khó khăn trong hoạt động tâm thần).

Trào lưu dùng loại MTTH nguy hiểm cathinone (alpha-pyrrolidinopentiophenone (alpha-PVP) mang tên Flakka ở Florida và nhiều nơi khác, có hình thức bột tinh thể trắng. Loại MTTH alpha-PVP này có tính hóa học tương tự cathione, tên phổ biến là muối tắm (bath salts), chế biến dạng màu trắng hay màu hồng, mùi tinh thể có thể ăn, hít, chích hoặc tỏa hơi trong điếu thuốc lá điện tử hoặc các dụng cụ hút tương tự khác. Loại tỏa hơi hấp thụ vào máu rất nhanh có thể mau chóng dẫn tới ngộ độc. Tương tự như các loại MTTH cùng nhóm, alpha-PVP có thể gây ra tình trạng “sảng kích động”, kích thích hoang tưởng cao độ và ảo giác dẫn tới tấn công bạo lực và tự gây tổn thương cho bản thân như tự đâm, tự cắt hay rạch da cẳng tay là thương gặp nhất.

Bênh cạnh đó, cũng đã có nhiều cảnh báo lan truyền nhiễm HIV do lạm dụng Opana. Cụ thể, cơ quan y tế bang Indiana thông báo các trường hợp lan truyền HIV do dùng chung ống chích thuốc giảm đau có thành phần opioid Opana; hay như Phần Lan mới đây cảnh báo viên MTTH có logo Superman chính là MDMA (còn gọi là ecstasy hoặc Molly)nhưng chứa hàm lượng gây chết người như paramethoxymethylamphetamine (MMMA); hoặc như cảnh báo cần sa tổng hợp mới là Cloud 9, Mojo. Cloud 9, Mojo có công thức hóa học tương tự marijuana với thành phần hoạt hóa THC được gọi là cần sa tổng hợp hay marijuana tổng hợp nhằm thoát khỏi quy định kiểm soát của luật pháp. Mặc dù công thức hóa học tương tự nhưng nhiều nguy hiểm hơn marijuana gây tổn hại rất trầm trọng khi quá liều và xuất hiện hành tấn công hoặc tự sát.