HÃY CHÚ Ý ĐẾN “ THỜI GIAN VÀNG” CẤP CỨU ĐỘT QUỴ NÃO

Đột quỵ não có rất nhiều nguyên nhân: Nguyên nhân chảy máu não; nguyên nhân nhồi máu não. Có 2 loại đột quỵ não: Đột qụy chảy máu não và đột qụy nhồi máu não. Hiện nay, còn rất nhiều bệnh nhân đột quỵ bị chết oan hay chịu nhiều di chứng nặng nề do cấp cứu chậm, bỏ qua thời gian vàng quý báu. Như vậy cần biết “ Thời gian vàng” cấp cứu đột quỵ não như thế nào để toàn thể cộng đồng cùng tham gia.
            Thế nào là thời gian vàng?
Thời gian vàng trong đột quỵ não là thời gian tốt nhất để cấp cứu điều trị bệnh nhân đột quỵ não. Thời gian này được quy ước như sau:
1. Trong vòng 4,5 giờ đầu đối với nhồi máu não dùng thuốc tan máu đông: Bệnh nhân đến trong khoảng thời gian này nếu được chẩn đoán là đột quỵ nhồi máu não thỏa các điều kiện sức khỏe cho phép: Sẽ được tiêm thuốc tan máu đông đường tĩnh mạch rTPA (Alteplase). Nếu chẩn đoán được bệnh nhân bị nhồi máu não do tắc động mạch lớn nội sọ (Cảnh trong, não giữa M1, thân nền…) có thể tiêm rTPA nhưng phải chuyển ngay bệnh nhân đến “Phòng DSA” can thiệp lấy huyết khối vì xác suất tái thông do thuốc thành công thấp trong tắc mạch lớn.
2.Trong vòng 6 giờ đối với nhồi máu não can thiệp lấy huyết khối:
Bệnh nhân đến sau 4,5 giờ sẽ không còn chỉ định tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch nữa (cho dù tắc mạch nhỏ cũng không được sử dụng). Nếu bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não chẩn đoán được do tắc động mạch lớn đến trong khoảng thời gian này sẽ được can thiệp nội mạch lấy huyết khối. Can thiệp tái thông càng sớm càng nhanh chóng sẽ càng tốt cho bệnh nhân.
3. Càng sau mốc 6 giờ tổn thương não càng nặng, hiệu quả can thiệp càng kém, tai biến biến chứng sau can thiệp càng cao. Thời gian can thiệp sau 6 giờ là “can thiệp cầu may” tìm thêm cơ may cho bệnh nhân đến trễ nếu bác sĩ có thể chứng minh được là còn cơ may cho bệnh nhân: “còn vùng tranh tối tranh sáng” nghĩa là vùng tế bào não thiếu máu nuôi chưa chết hẳn còn có thể hồi phục.
Bệnh nhân đột quỵ nên đi đâu?
1. Bệnh nhân đột quỵ nên được chẩn đoán và điều trị nhanh nhất có thể theo các phương pháp phù hợp nhất. Nên chuyển bệnh nhân đến Bệnh viện đủ điều kiện cho chẩn đoán bệnh nhân có bị đột quỵ. Tối thiểu phải có CT Scan. Bệnh viện không có CT Scan thì không nên nhận điều trị đột quỵ cấp. Nếu có bệnh nhân chuyển đến thì cần chuyển tuyến cấp cứu nhanh nhất có thể.
2. Đơn vị điều trị đột quỵ cấp tốt nhất: là nơi có thể thực hiện được tất cả các phương pháp chẩn đoán đột quỵ từ CT, MRI, DSA. Là nơi có thể thực hiện được tất cả các phương pháp điều trị đột quỵ: tiêm tĩnh mạch rTPA, can thiệp lấy nội mạch DSA huyết khối, can thiệp vỡ mạch bằng coils, stent, keo gây tắc cầm máu, phẫu thuật cầm máu, mở sọ giải ép, kẹp túi phình, gây mê, hồi sức tích cực…
Các yếu tố giúp nâng cao chất lượng chẩn đoán điều trị đột quỵ
1. Kiến thức người dân vì chỉ có họ mới nhận biết và tiếp cận người bệnh nhanh nhất và việc sơ cứu ban đầu hiệu quả hoặc ít nhất là không hại thêm bệnh nhân.
2. Phương tiện cấp cứu vận chuyển có chuyên môn và máy móc y tế hỗ trợ của các đơn vị cấp cứu tại địa phương.
3. Hệ thống giao thông thuận lợi.
4. Mạng lưới y tế phối hợp tốt: sơ cứu chẩn đoán, hội chẩn, chuyển viện, Bác sĩ can thiệp phải được đào tạo chuyên nghiệp để hạn chế tai biến cho bệnh nhân.
5. Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế có quỹ hỗ trợ bệnh nhân nghèo.
6. Tuyên truyền ý thức phòng chống đột quỵ trong cộng đồng sâu rộng, thường xuyên.
“ Thời gian vàng” rất quý giá đối với người bệnh và cũng quan trọng đối với các Bác sỹ chuyên khoa đột quỵ và cộng sự đang công tác tại các Trung tâm đột quỵ, các khoa Cấp cứu của bệnh viện tuyến trên. Người dân hãy cùng chung tay sơ cứu, cấp cứu bệnh nhân đột quỵ não nhanh nhất có thể, sau đó chuyển đến các trung tâm đủ điều kiện nêu trên. Đó là phương cách hữu hiệu để mang lại cho bệnh nhân đột quỵ não có một sức khỏe như mong đợi./.