Đúng! Việt Nam có thể chấm dứt bệnh Lao

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhận định, Việt Nam đang trên con đường chấm dứt bệnh Lao bởi có những cam kết chính trị và chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Nhà nước. Trong Hội nghị cấp cao về bệnh Lao được Liên Hợp Quốc tổ chức ngày 26/9/2018, Bộ trưởng Bộ Y tế đã cam kết sẽ thực hiện thành công cuộc chiến nhằm "xóa sổ" bệnh Lao vào năm 2030. Bên cạnh đó, Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII đặt mục tiêu chấm dứt bệnh Lao tại Việt Nam, Chính phủ cũng ban hành các Quyết định số 374/QĐ-TTg ngày 17/3/2014, Quyết định 1745/QĐ-TTg ngày 04/12/2019 nhằm thiết lập một khung trách nhiệm đa ngành với những quy định cụ thể về vai trò của từng bộ ngành trong công tác tổ chức thực hiện Chiến lược chấm dứt bệnh Lao tại Việt Nam.

Thực tế trong công cuộc phòng chống bệnh Lao, nước ta đã có những thành công nhất định trong xét nghiệm chẩn đoán Lao; chiến lược 2X sàng lọc phát hiện sớm bệnh Lao, Lao tiềm ẩn; sử dụng phác đồ điều trị mới (từ 6 tháng xuống còn 4 tháng và điều trị Lao kháng thuốc xuống chỉ còn 6 tháng); ứng dụng công nghệ thông tin trong giám sát và điều trị bệnh Lao; ứng dụng công nghệ AI trong phát hiện bệnh Lao. Việt Nam là một trong bảy nước được Tổ chức Y tế Thế giới lựa chọn tham gia thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 vắc xin ngừa Lao mới công nghệ AND tại TP.Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Bệnh viện Phổi Trung ương vào đầu năm 2024. Đây là những cơ sở, tiền đề để đạt các mục tiêu Chiến lược quốc gia phòng, chống Lao Việt Nam trong tương lai.   
Năm 2023 đã được coi là “năm của hy vọng”, những kết quả tích cực trong công tác phòng chống Lao là minh chứng cho thấy những hy vọng đó đã trở thành hiện thực và sẽ tiếp tục được phát huy mạnh mẽ hơn nữa trong năm 2024.
Ngay sau đại dịch Covid-19, Chương trình Chống Lao Quốc gia đã triển khai đồng bộ các can thiệp phòng chống Lao như mở rộng triển khai phát hiện chủ động trong cộng đồng, phát hiện tích cực ở cơ sở y tế, đặc biệt là triển khai các hoạt động gắn liền với hệ thống y tế cơ sở để tăng cường chất lượng chẩn đoán, điều trị và duy trì bền vững công tác dự phòng Lao. Từ đó góp phần tăng tối đa số bệnh nhân Lao được phát hiện, tăng cường chẩn đoán và thu nhận vào điều trị để cắt đứt nguồn lây trong cộng đồng, phục hồi hoạt động phát hiện bệnh Lao sau đại dịch.
Nối tiếp sự thành công đó, năm 2024 với chủ đề “Đúng! Việt Nam có thể chấm dứt bệnh Lao”, Chương trình chống Lao Quốc gia muốn lan tỏa niềm tin, ý chí, khát vọng, phát huy hơn nữa những kết quả đã đạt được để kêu gọi sự tham gia hưởng ứng tích cực, sự ủng hộ của lãnh đạo các cấp, của các bộ,ban ngành, đoàn thể và toàn xã hội, tập trung nguồn lực, đảm bảo nguồn tài chính bền vững để tất cả bệnh nhân Lao được khám, phát hiện và điều trị; ưu tiên tăng cường phát hiện bệnh Lao trên toàn quốc, đặc biệt là mở rộng triển khai chiến lược 2X tại cộng đồng và các cơ sở y tế.

Người dân tham gia khám sàng lọc chủ động, phát hiện sớm bệnh Lao

Có thể thấy, năm 2023, hoạt động phòng chống Lao tại thành phố Đà Nẵng đã đi đúng định hướng của Chương trình chống Lao Quốc gia với nhiều thành tựu như nâng cao chất lượng chẩn đoán, tăng cường sàng lọc, mở rộng quy mô dự phòng bệnh Lao, triển khai các xét nghiệm chẩn đoán mới, phối hợp y tế công- tư, lồng ghép hoạt động phòng chống Lao với phòng chống bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản tại cộng đồng. Bên cạnh việc phát hiện thụ động thường quy tại các tuyến y tế quận, huyện với sự hỗ trợ của truyền thông huy động xã hội thì việc triển khai các hoạt động khám sàng lọc, phát hiện chủ động bệnh Lao bằng chiến lược 2X (Xquang – Xpert), sàng lọc Lao tiềm ẩn tại cộng đồng cũng được Bệnh viện Phổi Đà Nẵng triển khai hiệu quả từ năm 2019 đến nay.
Với sự hỗ trợ và đầu tư của Bệnh viện Phổi Trung ương, hiện nay phòng xét nghiệm Bệnh viện Phổi Đà Nẵng là một trong bốn phòng xét nghiệm đạt chuẩn quốc gia về xét nghiệm chẩn đoán bệnh Lao, đặc biệt là chẩn đoán các thể Lao kháng thuốc, siêu kháng thuốc và từng bước nâng cao, triển khai các kỹ thuật mới chuyên sâu về giải trình tự gen trong thời gian tới.
Bệnh viện Phổi Đà Nẵng cũng là nơi được lựa chọn triển khai thí điểm vắc xin thế hệ mới công nghệ ADN trọng dự phòng bệnh Lao. Hy vọng năm 2024, đơn vị sẽ tiếp tục nhận được sự hỗ trợ của bệnh viện Phổi Trung ương để triển khai xét nghiệm Gene Xpert tại tất cả 7 quận/huyện trên địa bàn thành phố. Việc nâng cao hệ thống xét nghiệm, áp dụng các kỹ thuật chẩn đoán mới tạo tiền đề quan trọng cho chiến lược chấm dứt bệnh Lao tại thành phố Đà Nẵng vào năm 2035.

                                                                        Ths Bs. Lê Thành Phúc và Bs. Trần Văn Tuấn

                                                                                  Bệnh viện Phổi Đà Nẵng