Thuốc lá thế hệ mới bao gồm các sản phẩm thuốc lá điện tử, xì gà điện tử (e-cigar) shisha điện tử (e-shishas) và thuốc lá nung nóng. Ngành công nghiệp thuốc lá thường sử dụng các thuật ngữ nhằm làm giảm mức độ độc hại và đánh lừa người hút như đó là các sản phẩm thế hệ mới, giảm hại, làm theo yêu cầu, không cần đốt hoặc là các sản phẩm Nicotine hóa hơi
Thuốc lá thế hệ mới bao gồm các sản phẩm thuốc lá điện tử, xì gà điện tử (e-cigar) shisha điện tử (e-shishas) và thuốc lá nung nóng. Ngành công nghiệp thuốc lá thường sử dụng các thuật ngữ nhằm làm giảm mức độ độc hại và đánh lừa người hút như đó là các sản phẩm thế hệ mới, giảm hại, làm theo yêu cầu, không cần đốt hoặc là các sản phẩm Nicotine hóa hơi, Nicotine thay thế, Nicotine an toàn hơn. Tuy nhiên chúng đều là những sản phẩm chứa Nicotine - một chất gây nghiện mạnh và những hóa chất độc hại khác.
Thuốc lá điện tử (ENDS)
Thiết bị thuốc lá điện tử bao gồm bộ phận pin, sạc; bộ phận gia nhiệt, dẫn dòng khí; bộ phận chứa ống đựng dung dịch điện tử. Thuốc lá điện tử hoạt động bằng cách làm nóng dung dịch lỏng hòa tan, tạo ra dạng khí dung cho người dùng hít vào. Thành phần dung dịch trong thuốc lá điện tử gồm có:
Nicotine: Thuốc lá điện tử có Nicotine là chất gây nghiện, là nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa và ung thư. Hít phải Nicotine trong thuốc lá điện tử gây hại cho sức khỏe của bà mẹ và thai nhi, gây ra sinh non và thai chết lưu. Tiếp xúc với Nicotine ở trẻ vị thành niên và thai nhi có ảnh hưởng lâu dài đến phát triển não bộ, dẫn đến học tập kém và rối loạn tâm thần kinh. Propylene glycol: có thể tạo thành Propylene oxide, một chất gây ung thư khi được đun nóng. Glycerin/Glycerol gốc thực vật: khi được đun nóng và hóa hơi, tạo thành Acrolein, có thể gây kích ứng đường hô hấp trên. Kim loại – chì, bạc, Cadmium, Chromium, thủy ngân, Nickel.
(Thuốc lá điện tử. Nguồn: internet)
Thuốc lá điện tử làm tăng nguy cơ nghiện Nicotine và gây ra nhiều bệnh tật khác
Theo Qũy phòng chống tác hại của Thuốc lá (Vinacosh), thuốc lá điện tử tiện dụng với các ống dung dịch được đóng gói cho hàng trăm hơi hút, hầu như không có định lượng về nồng độ Nicotine trong mỗi ml. Điều này dẫn đến nguy cơ người sử dụng tăng liều lượng, mức độ dung nạp Nicotine và gây nguy cơ ngộ độc cấp tính.
Người hút thuốc lá điện tử tăng nguy cơ động kinh, mắc các bệnh về răng miệng, gây các vụ nổ/bỏng, chấn thương, gãy xương. Nhiều bằng chứng cũng cho thấy việc hít phải các hương liệu trong dung dịch điện tử lâu dài sẽ gây ra các tác động tiêu cực đến sức khỏe con người. Một nghiên cứu tại Mỹ năm 2018 cho thấy, sử dụng thuốc lá điện tử hàng ngày có liên quan tới việc tăng tỷ lệ mắc bệnh nhồi máu cơ tim tương tự như hút thuốc lá truyền thống. Người không sử dụng nhưng tiếp xúc với Nicotine trong thuốc lá điện tử cũng có hại
Sử dụng thuốc lá điện tử ngày càng tăng trên toàn thế giới đã làm gia tăng các vụ ngộ độc Nicotine do tiếp xúc hoặc uống dung dịch điện tử. Các ảnh hưởng từ tương đối nhẹ như kích ứng mắt, da, buồn nôn, nôn đến bệnh nặng đe dọa tính mạng và một số trường hợp tử vong.
Ngoài ra, sử dụng thuốc lá điện tử gây nên cháy, nổ do thuốc lá điện tử quá nóng, dễ bắt lửa và phát nổ. Thuốc lá điện tử không có công dụng cai thuốc lá như các công ty thuốc lá vẫn quảng cáo
Thông tin từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chưa có bằng chứng quốc tế về công dụng cai nghiện thuốc lá thông thường của thuốc lá điện tử. Với đa số người hút thuốc, việc sử dụng thuốc lá điện tử sẽ chỉ làm giảm việc hút thuốc chứ không khiến họ bỏ thuốc hẳn. Điều này sẽ dẫn tới việc người hút sử dụng đồng thời cả thuốc lá thường và thuốc lá điện tử. Có thể bị lợi dụng để sử dụng ma túy
Cũng theo Vinacosh, thuốc lá điện tử sử dụng nhiều hương liệu, hóa chất không phải là từ nguyên liệu lá thuốc lá điếu thông thường. Nguyên liệu phối trộn nhiều loại thành phần khác nhau nên có thể bị lợi dụng để sử dụng ma túy thông qua việc phối trộn. Tại Việt Nam, tình trạng tội phạm ma túy trộn các loại ma túy vào các sản phẩm thuốc lá điện tử và hướng vào đối tượng học sinh, sinh viên và giới trẻ đang rất phức tạp và một số vụ việc đã được điều tra, phát hiện.
Thuốc lá nung nóng (HTPs)
(Thuốc lá nung nóng. Nguồn: Internet)
Đây là sản phẩm thuốc lá làm sản sinh ra hạt khói/làn khói cho người hút thuốc hít vào thông qua một thiết bị điện tử. Thiết bị này bao gồm bộ phận gia nhiệt làm nóng, điếu thuốc (hay đầu cắm) được sử dụng cùng nhau.
Thuốc lá làm nóng chứa chất gây nghiện cao Nicotine (trong thuốc lá) và cũng có các chất phụ gia không phải thuốc lá có hương vị. Những sản phẩm này được làm nóng ở nhiệt độ thấp hơn thuốc lá đốt cháy nhưng vẫn có những thành phần giống như thuốc lá thông thường, bao gồm cả các chất gây ung thư và các chất độc gây bệnh tim mạch và hô hấp. Khuyến cáo của WHO về thuốc lá nung nóng
WHO khuyến cáo tất cả các loại thuốc lá đều độc hại, bao gồm cả thuốc lá làm nóng. Hiện tại, không có bằng chứng nào chứng minh rằng thuốc lá làm nóng là sản phẩm ít có hại cho người hút.
Thuốc nung chứa sợi thuốc lá nên được kiểm soát như thuốc lá.
Thuốc nung tạo ra chất khí độc hại, có nhiều chất độc giống như trong khói thuốc lá.
Khói thuốc nung ngoài gây hại cho người hút thì còn gây tác hại cho người xung quanh do hút thuốc thụ động.
Nồng độ một số hóa chất thấp hơn trong thuốc lá thông thường, nhưng nồng độ một số hóa chất khác lại cao hơn. Và nồng độ hóa chất thấp không đồng nghĩa với giảm nguy cơ sức khỏe.
Thuốc nung chứa Nicotine. Nicotine là chất gậy nghiện mạnh và có hại cho sức khỏe, đặc biệt đối với trẻ em, vị thành niên và phụ nữ có thai.
Tác động sức khỏe trong dài hạn của thuốc nung còn chưa được biết. Không đủ bằng chứng về nguy cơ tuyệt đối hay tương đối.
Hải Yến
(Theo Qũy phòng chống tác hại của thuốc lá)