Bệnh Võng mạc Đái tháo đường (VMĐTĐ) là tình trạng rối loạn các mạch máu ở võng mạc gây ra bởi bệnh ĐTĐ. Một người mắc bệnh ĐTĐ càng lâu thì nguy cơ mắc bệnh VMĐTĐ càng lớn, đến khi bệnh trở nặng hoặc tầm nhìn xa có vấn đề thì sẽ rất khó khăn trong điều trị. Bệnh VMĐTĐ đang ngày càng gia tăng và đây là bệnh lý nguy hiểm nhất, hay gặp trên bệnh nhân ĐTĐ.
Ở giai đoạn sớm, khi đường huyết tăng cao, lâu ngày các mạch máu nhỏ trong võng mạc bị tổn thương do mất các tế bào cấu tạo thành mao mạch, làm cho thành mạch yếu, dễ phình hay rò rỉ các chất ra lòng mạch gây nên các tổn thương vi phình mạch, xuất tiết, xuất huyết ở võng mạc. Các mức độ tổn thương sẽ tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh. Ở giai đoạn muộn các mạch máu có thể xơ hóa, tắc mạch, gây thiếu máu võng mạc, thiếu oxy tổ chức, võng mạc sẽ xuất hiện các yếu tố tăng sinh gây phù võng mạc hay hình thành nên các tân mạch. Các mạch máu mới này rất mỏng và thường rất dễ vỡ có thể gây xuất huyết đột ngột, trầm trọng hơn có thể tạo thành các dải xơ co kéo làm bong võng mạc gây mù vĩnh viễn. Bệnh VMĐTĐ có rất nhiều yếu tố nguy cơ, người có thời gian bị ĐTĐ càng lâu năm thì tỷ lệ mắc bệnh VMĐTĐ càng cao. Trong thời gian dài mà bệnh nhân không kiểm soát tốt đường huyết thì dễ dẫn đến mắc bệnh VMĐTĐ sớm hơn và có diễn biến nặng nhanh hơn. Các dấu hiệu nhận biết bệnh VMĐTĐ? Bệnh VMĐTĐ có rất ít triệu chứng, nhất là giai đoạn đầu bệnh nhân không có bất cứ triệu chứng gì để cảnh báo là mình đã bị mắc bệnh VMĐTĐ. Hầu hết các bệnh nhân do chủ quan nên đến khi phát hiện thì đã ở giai đoạn muộn. Khi bệnh VMĐTĐ trở nên nặng hơn, bạn sẽ nhận thấy các triệu chứng như: - Vẩn đục dịch kính: thấy ngày càng nhiều thể trôi nổi trước mắt (dấu hiệu ruồi bay) - Nhìn mờ; - Có thay đổi về thị lực, đôi khi thay đổi từ nhìn mờ sang nhìn rõ ràng hơn; - Nhìn thấy các vùng trắng sáng hoặc vùng tối trong trường nhìn của bạn; - Thị lực ban đêm giảm; - Nhận thức màu sắc kém hoặc cảm thấy màu bị trôi nhạt; - Mất thị lực. Các triệu chứng bệnh võng mạc ĐTĐ thường ảnh hưởng đến cả hai mắt. Hãy khám mắt định kỳ để kịp thời phát hiện và điều trị các biến chứng mắt do ĐTĐ Phòng tránh bệnh võng mạc đái tháo đường? Để dự phòng các tổn thương mắt do ĐTĐ gây nên thì chúng ta cần tuân thủ tốt việc điều trị bệnh ĐTĐ về chế độ dùng thuốc, chế độ ăn uống và chế độ luyện tập. Cần phát hiện và điều trị tốt các bệnh lý kèm theo như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu; cần có chế độ sinh hoạt hợp lý, hạn chế sử dụng chất kích thích, thuốc lá, rượu, bia… Và điều quan trọng nhất là phải khám mắt định kỳ để kịp thời điều trị các biến chứng mắt do ĐTĐ, nhất là biến chứng VMĐTĐ. Đối với bệnh nhân ĐTĐ tuýp 1 thì nên khám muộn nhất lần đầu tiên là sau 3 năm được chẩn đoán bệnh ĐTĐ và định kỳ khám ít nhất 1 năm 1 lần. Đối với bệnh nhân ĐTĐ tuýp 2 thì nên đi khám lần đầu tiên ngay khi chẩn đoán bệnh ĐTĐ và định kỳ ít nhất 1 năm 1 lần. Tại Đà Nẵng, từ đầu năm 2019, Sở Y tế thành phố phối hợp với tổ chức The Fred Hollows Foundation (FHF) thông qua Dự án “Phát hiện sớm bệnh võng mạc đái tháo đường tại cộng đồng” đã triển khai nhiều đợt khám sàng lọc miễn phí cho người dân trên địa bàn thành phố nhằm tầm soát sớm bệnh Đái tháo đường và VMĐTĐ. Hoạt động này nhằm hỗ trợ người bệnh đái tháo đường được phát hiện sớm những tổn thương võng mạc đái tháo đường, giúp nâng cao nhận thức người dân về chăm sóc mắt và ngăn ngừa tiến triển của Bệnh võng mạc đái tháo đường ngay từ giai đoạn sớm. Thời gian mắc bệnh đái tháo đường càng lâu thì nguy cơ mắc bệnh võng mạc đái tháo đường càng cao. Vì thế, người bệnh đái tháo đường cần kiểm soát tốt đường huyết, điều trị bệnh theo phác đồ điều trị của cơ sở y tế, khám bệnh định kỳ để phát hiện và kịp thời điều trị những biến chứng. Thảo Ly